Bandrol (YENİ)

SORU : Bandrol nedir?

CEVAP : Fikir ve sanat eserlerinin izinsiz çoğaltılmalarının ve taklit edilmelerinin önlenmesi amacıyla; fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmış nüshaları ile süreli olmayan yayınların üzerine yapıştırılan, holografik özellikli bir güvenlik etiketidir.

SORU : Bandrolün amacı nedir?

CEVAP :

- Yasal nüsha ile korsan kopyanın ayırt edilmesini sağlamak,

- Taşıdıkları seri numaraları vasıtasıyla hak sahiplerinin tespitini sağlamak,

- Eser ve hak sahiplerinin haklarının takip edilmesini sağlamak,

- Fikri hak ihlalleriyle mücadele etmek.

SORU : Hangi Hallerde Bandrol Kullanımı Zorunludur?

CEVAP: Süreli olmayan yayınlar (kitaplar) ile kayıt ve tescili gerçekleştirilmiş olan sinema ve müzik eseri nüshalarına çoğaltmayı takiben sevkiyattan önce bandrol yapıştırılması zorunludur.

Ayrıca bilgisayar oyunları da zorunlu bandrol uygulamasına tabidir.

SORU : Bandrol Başvuruları Nasıl Yapılır?

CEVAP:

- Süreli olmayan yayınlar için bandrol taleplerinin, Genel Müdürlüğümüz internet sayfasında bulunan “Başvuru İşlemleri-Bandrol Başvuruları” linkinden giriş yapılmak suretiyle bandrol otomasyon sistemi üzerinden online olarak gerçekleştirilmesi ve bunu takiben başvuruda ibrazı zorunlu belgelerin Yayıncılar Birliği Federasyonuna (YAYFED) ibraz edilmesi gerekmektedir.

- Sinema ve müzik eseri nüshaları için bandrol taleplerinin, başvuruda ibrazı zorunlu bilgi ve belgelerle birlikte doğrudan İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğü'ne yapılması gerekmektedir.

SORU: Bandroller Nereden Temin Edilir?

CEVAP:

- Süreli olmayan yayınlar için kullanılacak olan bandroller YAYFED’den temin edilir.

- Sinema ve müzik eseri nüshalarında kullanılacak bandroller, İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünden temin edilir.

SORU: Okul öncesi ya da ilköğretime yönelik kitaplarda bandrol zorunlu mudur?

CEVAP: Kapak hariç toplam 48 sayfayı geçmeyen, okul öncesine, ilköğretime ve ortaöğretime yönelik eğitim amaçlı süreli olmayan yayınlara bandrol alınması zorunlu değildir. Ancak bu yayınlar 48 sayfayı geçiyorsa bandrol yapıştırılması zorunludur.

SORU: ISBN başvurusu için ne yapmalıyım?

CEVAP: ISBN başvurusu için Bakanlığımız Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. ISBN başvurusu için bu linkten bilgi alabilirsiniz.

SORU: Eserim için kaç bandrol alındığını nasıl öğrenebilirim?

CEVAP: Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğüne hitaplı bir dilekçe yazılması ve bu dilekçede eser sahibi olduğunuz eser isimleri belirtilmek suretiyle talepte bulunmanız mümkündür. Başvuru dilekçenizin ekinde nüfus cüzdanı fotokopisinin de yer alması gerekir.

SORU: Bir kitap yazdım, kitabın yayınlanmasıyla ilgili yayıneviyle anlaştım ancak imzalayacağımız sözleşmede neler yer almalı?

CEVAP: Yazar ile yayınevi arasında imzalanacak olan mali hakların devrine ya da kullanımına ilişkin sözleşmede; mutlaka devredilecek mali hakların(çoğaltma ve yayma) ayrı ayrı belirtilmesi ve bu sözleşmenin yazılı olarak yapılması gerekmektedir. Bu sözleşmede süre (3 yıl süreyle bu sözleşmenin geçerli olacağı gibi), baskı sayısı (sadece 2 baskıyla sınırlı olarak gibi), baskı adedi sınırlaması (sadece 3000 adet kitap basılacak ve yayımlanacaktır gibi) ve yer (kitaplar sadece Türkiye’de yayımlanacak gibi) sınırı konulabilir.

SORU: Yazdığım romanımın telif hakkını almak istiyorum. Ne yapmalıyım?

CEVAP: Telif hakkı, bir fikir veya sanat eserini meydana getiren kişinin, bu eser üzerindeki haklarının tamamıdır. Söz konusu haklar, zaten eseri meydana getiren kişide olduğundan almak için yapılması gereken herhangi bir işlem bulunmamaktadır. Ancak ispat kolaylığı sağlaması bakımından isteğe bağlı kayıt- tescil işlemi yapılması mümkündür. İsteğe bağlı–tescil işlemi için detaylı bilgiye bu linkten ulaşabilirsiniz.

SORU: Kullanmak istediğim bazı eserler var ancak eser sahiplerine ulaşamıyorum ne yapmalıyım? Ulaşamadığımı Bakanlığa bildirsem Bakanlık kullanmama izin verir mi?

CEVAP: Eser sahiplerine ait mali haklardan olan işleme çoğaltma, yayma, umuma iletim ve diğer hakların kullanımı için mutlaka eser sahibinden, ölmüşse mirasçılarından izin alınması zorunludur. Eser sahiplerine ulaşılamaması halinde, eserin kullanımı amacıyla Bakanlığımızca izin verilmesi mümkün değildir.

SORU: Yayınlamak istediğim kitap çeviri bir kitap, çevirmenin de iznini almam gerekir mi?

CEVAP: Bir eserin tercüme edilmesi, o eserin işlenmesi anlamına gelmekte olup işleme eserlerin sahibi, asıl eser sahibinin hakkı saklı kalmak kaydıyla eseri işleyendir. Bu sebeple bir eseri tercüme eden de o eserin sahibi olduğu için bu eserin yayımlanabilmesi için çevirmenden de izin almak gerekir.

SORU : Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bir esere bandrol verilmesi ya da kitabın bandrollü olması eserin içeriğinin denetlendiği anlamına gelir mi?

CEVAP : Hayır. Şöyle ki, bandrol işlemlerinin amacı eser ve hak sahiplerinin haklarının takip edilmesini sağlamak ve fikri hak ihlalleriyle mücadele etmektir. Bu kapsamda 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun gereğince, telif hakkına ilişkin belgelerin sunulması halinde, başka bir işleme gerek kalmaksızın bandrol taleplerinin karşılanması zorunluluk arz etmektedir.

İlgili mevzuat gereği, bandrol başvurusunda, başvuruya konu kitap örneği Bakanlığa teslim edilmemekte ve Bakanlığımızca herhangi bir içerik incelemesi yapılmamaktadır. Bandrol başvurularında kontrol edilen yegane husus, bandrol başvurusunda bulunan yayınevinin/yapımcının söz konusu eser bakımından telif haklarına sahip olup olmadığının Bakanlığımıza sunulan belgeler üzerinden incelenmesidir.

SORU : Eserde uygun olmayan içerik (insan onuru, kamu düzenini, genel ahlak, çocukların ve gençlerin ruh sağlığının tehdit eder vb. nitelikte) tespit edilmesi halinde ne yapılmalıdır?

CEVAP : Basılmış eserler yoluyla işlenen suçlar 5187 sayılı Basın Kanunu’na bağlı olarak takip edilir. 5187 Sayılı Basın Kanunu gereğince basılmış eserler yoluyla işlenen suç, ancak eser yayımlandıktan sonra oluşmaktadır. El koyma, dağıtım ve satış yasağı koyma işlemi ancak Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı soruşturma ve kovuşturmaya binaen sulh ceza hâkiminin kararıyla yapılabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin her vatandaşının yayımlanmış bir eserle ilgili olarak Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunma hakkı vardır.

SORU: Bandrolün üzerinde yer alan yıl bilgisinin eserin baskı tarihinden önceki bir tarihe ait olması eserin eski baskı ya da korsan olduğu anlamına gelir mi?

CEVAP: Hayır. Bandrol uygulaması Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na istinaden Bakanlığımızca yürütülen idari bir uygulamadır. Bakanlığımızca bastırılan bandrollerde yer alan tarih ibaresi, eserin değil bandrolün üretildiği yıla dair bilgi vermektedir.
Bu sebeple Bakanlığımız tarafından bastırılan ve yayınevi tarafından geçmiş yıllarda alınan bir bandrolün yeni bir eser üzerinde bulunması eserin eski basım ya da korsan olduğu anlamına gelmemektedir.