DÜNYA FİKRİ MÜLKİYET ÖRGÜTÜ (WIPO-OMPI)

(The World Intellectual Property Organization- L´organisation mondiale de la propriété intellectuelle)

Dünyada dengeli ve ulaşılabilir bir fikri mülkiyet sistemi oluşturabilmek ve yönetebilmek için oluşturulmuş uluslararası kuruluşların en başta geleni Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’ dür. 14 Temmuz 1967 tarihinde Stockholm’ de imzalanan sözleşme ile kurulan örgütün merkezi İsviçre’nin Cenevre kentindedir.

WIPO’nun temelleri 1883 tarihli Sınaî Mülkiyetin Korunmasına İlişkin Paris Sözleşmesi ve 1886 tarihli Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi’ne dayanır. 1967’de imzalanan WIPO Anlaşması 1970’de yürürlüğe girmiş, 1979 yılında yeniden gözden geçirilmiştir. Hükümetlerarası bir kuruluş olan WIPO, 1974’ten itibaren Birleşmiş Milletler’ in teşkilat sistemi içinde yer alan uzmanlaşmış kuruluşlardan biri olmuştur.

Paris ve Bern Anlaşmaları ile oluşturulan Uluslararası Bürolar 1893’te birleştirilmiş ve Fikri Mülkiyetin Korunmasına İlişkin Birleşmiş Uluslararası Büro (BIRPI) adını almıştır. 1970 yılında BIRPI, yerini WIPO’ ya bırakmıştır. 1996 yılında WIPO, Dünya Ticaret Örgütü ile işbirliği anlaşması imzalayarak fikri mülkiyet haklarının küresel ticaretteki önemine dikkat çekmiş ve bu alanda kendi rolünü genişletmiştir.

WIPO’nun temel amacı: fikri mülkiyet haklarının bütün dünyada etkin biçimde korunmasına yönelik çalışmalar yapmak ve WIPO tarafından yönetilen anlaşmalar gereği kurulan fikri mülkiyet birlikleri arasındaki idari işbirliğini sağlamaktır. Bu bağlamda WIPO, ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapar, söz konusu haklara ilişkin anlaşmalar hazırlar ve bunların yürürlüğe girmesini sağlar. WIPO bugün itibariyle örgütün Kuruluş Sözleşmesi ile on yedi sınai mülkiyet ve sekiz telif hakkı anlaşması olmak üzere toplam 25 anlaşmanın koordine ve yürütülmesinden sorumludur. Bu amaçlar doğrultusunda WIPO ayrıca; kanun çalışmaları, hukuki ve teknik konularda ülkelere yardım, fikri mülkiyet korumasını geliştirmeyi amaçlayan uluslararası anlaşmalar hazırlanmasını özendirme, bu alana ilişkin bütün bilgileri toplama ve yayımlama, uluslararası sınıflandırma, standartlaştırma ve tescil faaliyetleri gibi çalışmalar da yapmaktadır.

WIPO’nun temel politika geliştirme ve karar alma organları Genel Kurul ve Koordinasyon Komitesi’dir. WIPO yönetimindeki birlikler ve üye devletlerin oluşturduğu meclis ve diğer organlar her yıl Eylül ayı sonunda toplanmakta ve örgütün çalışmaları ile geleceğe dair politikalarını değerlendirmektedir.

Türkiye’nin WIPO’ ya katılımı 14 Ağustos 1975 tarih ve 7/10540 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla uygun bulunmuş, 12 Mayıs 1976’dan itibaren de Türkiye örgütün üyesi haline gelmiştir. Günümüzde WIPO’ ya üye 188 ülke bulunmaktadır.

İlgili site: www.wipo.int